Zulüm; hak yemek, eziyet, işkence ve baskı yapmak, adaletsizlik yapmak, haddi aşmak, söz ve fiilde aşırı gitmek demektir. Kur’an-ı Kerim’in üzerinde en çok durduğu kavramlardan biri şüphesiz zulümdür. Kur’an-ı Kerim, üç çeşit zulümden bahsetmektedir. Bunlar;
1. İnsanın Allah’a karşı işlediği zulüm: Allah’a ortak koşmak, emirlerine riayet etmemek bu zulüm çeşidine girer. Yüce Allah: “Şüphesiz ki, şirk büyük bir zulümdür” (Lokman 31/13) buyurdu. Allah’ın varlığına, birliğine, gerektiği gibi sıfatlarına ve diğer iman esaslarına inanma hususunda Allah’ın emirlerine ters hareket eden insanlar zulüm ve küfür içindedir.
2. İnsanın kendi kendine zulüm etmesi: insanın gerek bedenine ve gerekse ruhuna karşı işledikleri haksızlıklar, kendi kendine yaptığı bir zulümdür. Rabbimiz: “..Allah onlara zulmetmedi. Fakat onlar kendi kendilerine zulmediyorlar.” (Nahl 16/ 33) buyurur.
3. İnsanların kendi aralarında yaptıkları zulümlerdir: Yani insanlann kendi hemcinslerine karşı işledikleri suçlar, günahlar ve haksızlıklardır. Toplumların helak olmasına neden olan zulüm, bu çeşit zulümdür.
İnsanların birbirlerine karşı olan hareketlerindeki yanlış, kötü ve zararlı davranışlar zulüm olarak tanıtılmış, bunların işlenmemesi istenmiş ve işleyenler tenkit edilmiştir. Rasûlüllah (sav) sık sık zulümden sakınmayı emreder ve şöyle buyururdu: “Zulümden sakınınız. Zira zulüm, kıyamet günü (sahibini saran) karanlıklar (olacak) dır” (Buhârî) Bu zulümlerden bazıları şunlardır: Adam öldürmek, hırsızlık yapmak, zina yapmak, faiz yemek gibi.
Yukarıda sayılan çeşitlerden hangisi olursa olsun, zulüm, yaratılış düzenine bozukluk ve sapmalara sebep olmaktadır. İnsanın dışındaki bütün varlıklar, yaratılış düzenini bozmamakta, nasıl yaratılmışlarsa, öyle hareket etmekteler. Allah’ın emir ve yasaklarını dinlemeyen, zulüm yollarına düşen insanlar ise, yaratılış gayelerinin dışına çıkmaktadırlar. Bu halleriyle de, varlıklar arasında en büyük zalimlerden olma durumuna düşmekteler. Onun için Allah ve Rasûlü genel olarak zulmü yasaklamıştır. Allah’a ve Rasûllerine itaat edenler huzur, saadet, mutluluk ve başarı elde etmişlerdir. Onlara muhalefet edenler ise, zalimlerden olmuşlar ve başlarına büyük musibetler gelmiştir. Kur’an’da, Peygamberlerin emrini dinlemeyen nice toplulukların başına gelen felâket ve musibetler haber verilmiştir. Bu bilgiler, zulüm işleyen zalimlerin sonu açısından son derece ibret vericidir.