İstanbul’u fethederek Peygamberimizin müjdesine eren Fatih Sultan Mehmed, hocası Akşemseddin için “zamanımda bunun gibi bir zatın bulunmasından duyduğum sevinç İstanbul’un alınmasından duyduğum sevinçten daha az değildir.” demiştir. Gerçekten Akşemseddin devrin bütün ilimlerini öğrenmiş, ilmi ve takvası ile şöhret bulmuş değerli bir insandı.
Akşemseddin, 1390 yılında Göynük’te doğmuştur. Asıl ismi Şemseddin Bin Hamza’dır. Kendisine kısaca Akşesmeddin denilmiştir. Daha küçücük bir çocukken ilme ve kitaplara merak sarmış, kısa bir zamanda medrese tahsilini tamamlayıp öğretmen olmuş, sayısız talebe yetiştirmiştir. Kendini tamamen ilme veren bu zeki insan tıp, astronomi, biyoloji, fıkıh ve tasavvuf ilimlerinde zamanın yıldızı olmuştur.
Devrin büyük velisi Hacıbayram veli’ye yıllarca hizmet edip, ondan feyiz almış, sonra Sultan İkinci Murad’ın emriyle Fatih Sultan Mehmed’e hoca olmuş ve ömrünün sonuna kadar milletine hizmet etmiştir.
İstanbul’un fethedilmesinde çok büyük bir rolü vardır. Yaptığı vaazlar, İlmî çalışmalar ve takvasıyla halkın büyük sevgisini kazanmıştır. Fatih Sultan Mehmed ona derin bir saygı göstermiş işlerini onunla istişare ederek halletmiştir.
Akşemseddin tıp ilmini çok iyi öğrenmiş, devrin en üstün doktorları arasına girmişti. Çağında hangi bitkilerden hangi ilaçların elde edileceğini ondan daha iyi bilen bir kimse yoktu.
Çoğumuz mikrobu Pastör’ün keşfettiğini sanırız. Halbuki mikrobu ilk keşfeden insan Pastör’den 430 yıl önce yaşayan Akşemseddindir. Büyük üstad Akşemseddin; tifo, kolera, tifüs ve çiçek hastalıklarını gözle görülmeyecek kadar küçük canlılar (mikroblar) tesiriyle ortaya çıktığını söylemiştir.
‘Hayat-ı Hayvan, Mai Kibrit-i Şerif, Risaletün-Nuriye’ gibi eser. leri vardır.
Bütün ömrünce dünya malına, şan ve şöhrete hiç değer vermeden, samimi bir müslüman olarak yaşayan Akşemseddin 1458 yılında doğduğu yer olan Göynük’te vefat etmiştir.
O Türk tarihi içinde ismi daima hayırla anılan büyük bir insandır. Ruhuna fatihalar gönderelim…