Diyet ile ilgili hadisler

Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur «.. Fakat kimin lehine maktûlün kardeşi (velîsi) tarafından cüz’î bir şey afv olunursa (kısas derhâl düşer.) Artık örfe (iyiye) uymak, ona (maktûlün velîsine diyeti) güzellikle ödemek lâzımdır.» (Bakara, 178)

Yine Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur; «Hatâ sûreti ile bir mü’mini öldüren kimsenin cezası bir mü’min köle âzâd etmek ve maktûlün âilesine verilen diyetten ibârettir.» (Nisâ sûresi, 92)

— Amr b. Şuayb r.a.’den, o da babasından, o da ceddinden (r.anhüm) rivayet edilmiştir. Hz Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur; Kasden bir mü’mini öldüren bir kimse, maktûlün ailesine teslim edilir. İsterlerse öldürürler. İsterlerse diyet alırlar. Diyetin miktarı dört yaşına basmış 30 deve yavrusu ile beş yaşına basmış 30 deve yavrusu ve yavruları karınlarında, bir sene erkek, bir sene dişi doğuran 40 devedir. Bundan başka bir şey üzerine anlaşırlarsa, bu da câizdir. Ancak bu, diyeti fazlalaştırmak için olur. (Tirmizî, Ebû Dâvûd)

— Abdullah r.a.’den, Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur; Hatâ sûretiyle olan katlin diyetinde 20 aded dört yaşına basmış, 20 aded beş yaşına girmiş, 20 aded iki yaşına girmiş (dişi), 20 aded de iki yaşına girmiş (erkek) deve yavrusu verilir. (Ebû Dâvûd, Tirmizî, Neseî)

— İbni Abbâs r.a.’den rivayet edilmiştir. Adiyy oğullarından bir adam öldürüldü. Peygamber (sav)de, bu adamın diyetini 12 bin dirhem olarak tesbit etti. (Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesel)

— Amr b. Şuayb’den, o da babasından; ceddi r.a.’nin şöyle dediği rivâyet edilmiştir. Peygamber (sav) zamanında diyetin miktarı 800 dinar, yâhut 8.000 dirhem idi. Ehl-i kitabın da o günlerde diyeti, müslümanların yarısı kadardı. Hz Ömer Halîfe oluncaya kadar bu böyle idi. Hz Ömer Halîfe olunca, kalkıp bir hutbe irâd etti ve şöyle dedi; Dikkatinizi çekerim, develer çok pahalılaştı. Ve diyeti, altını olanlara 1000 dinar, gümüş parası olanlara 12000 dirhem. Sığır sahiplerine 200 inek, koyun sahiplerine 2000 koyun, elbise sahibi olanlara ikiyüz takım elbise (bir takım elbise; izar, ridâ, kamis ve sirval ile dört parçadan ibâretti) olarak farz kıldı. Zimmilerin diyetini bıraktı, yükseltmedi. (Ebû Dâvûd, Neseî)

— Yine Amr b. Şuayb’den, Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur; Şibh-i amd (kaste benzeyen) katlin diyeti, kasden olan katlin diyeti gibi çoktur. Fakat sahibi öldürülmez. Hz Ömer r.a. de böyle hükmetmiştir. (Ebû Dâvûd, Ahmed)

— Abdullah r.a. şöyle demiştir. Şibh-i amd’de, diyet olarak, 25 aded dört yaşına basmış deve, 25 aded beş yaşına basmış deve, 25 aded üç yaşına basmış erkek deve yavrusu, 25 aded iki yaşına basmış dişi deve yavrusu verilir. (Ebû Hanîfe ile îmâm Ahmed’e göre böyledir.)
Ebû Dâvûd

— Ali r.a. demiştir ki; Şibh-i amd’de, diyet olarak, hepsi hâmile olmak üzere, 33 adedet dört yaşına basmış, 33 adet beş yaşına basmış, 34 adet altı yaşına basmış deve verilir. (Ebu Davud)

– Yine Ali r.a.’den, Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur;
Dikkat ediniz, şibh-i amd olan hatânın, yâni kamçı ve değnek ile olan öldürmenin diyeti 100 devedir. Bunların kırkının gebe olması lâzımdır. (Ebû Dâvûd)

– Yine Hz. Ali r.a.’den, Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur; Doktor olmadığı halde yâni, sahte bir doktorun, hastayı tedâvi etmesi neticesinde hasta ölürse, diyet vermesi lâzımdır, (kendisine hatâ sûretiyle katil muâmelesindeki diyet tatbik edilir.) Ebû Dâvûd, Neseî, Hâkim.

— Yine Hz Ali r.a.’den, Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur; Kadının diyeti, erkeğin diyetinin üçte birine ulaşıncaya kadar, erkeğin diyeti gibidir. Neseî, Dârekutnî (Ibni Huzeyme bu hadîsi sahîhlemiştir.)

— Beyhâkî’nin rivâyetinde şu hadîs vardır; Kadının diyeti, erkeğin diyetinin yarısı kadardır.

— Yine Hz Ali r.a.’den, Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur; Kâfirin diyeti, mü’minin yarı diyeti kadardır. (Ebû Dâvûd, Tirmizî, Neseî, Ahmed)

— İbni Abbâs r.a.’den:, Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur; Mükâteb (âzâd edilmek için, bir miktar para vermek üzere efendisi ile anlaşmaya varmış olan köle) ye diyet ve mîrâstan bir hisse isâbet ederse, ancak âzâd edilmesine kâfi gelen miktarı alabilir. Bir rivâyette şöyle gelmiştir: Azâd edilmesine kâfi gelecek miktar, hür’e verilen diyet gibi verilir. Fazla kalan kısmını da köle diyeti gibi alır. (Ebû Dâvûd, Tirmizî, Neseî)

— Yine İbni Abbâs r.a.’den, (Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur; Kim bir kavgada — Araplar arasında bu taşla olan atışmada olurdu — taşla, kamçı ile ve sopa ile öldürülür ve kaatil belli olmazsa bu hatâ sayılır. Ve diyeti de hatâ diyeti olur. Kasden öldürülen kimsenin cezası ise kısastır. Kim bu hükme râzı olmazsa üzerine Allah’ın lâneti ve gadabı vardır, ne farzı kabûl edilir ne de nâfilesi. (Ebû Dâvûd, Neseî)

— İmrân b. Husayn r.a; Fakir insanlardan birinin oğlu, zenginlerden birinin oğlunun kulağını kesmişti de, Peygamberin huzuruna gelip: Yâ Resûlâllah, biz fakir insanlarız, dediler. Hz Peygamber (sav)’de, bunlara hiç bir Ceza tatbik etmedi. (Her hâlde, çocuk mükellef olmadığı için ve mensup bulunduğu aile fakir olduğu için, kendilerine ceza tatbik edilmedi.) (Ebû Dâvûd, Neseî)

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz