Bismillahirrahmanirrahim, cümlesinin kısaltılmış ismine “Besmele” denir. “Rahman ve Rahim olan Allahın adıyla…” demektir. Rahman, dünyada iken mü’min, kafir veya münafık kim olursa olsun rızık veren, onları doyuran, acıyan, rahmet sahibi Allah manasına gelir. Rahîm ise, kıyamet gününde sadece mü’minlere rahmet edip, onları bağışlayan demektir. Müslümanlar bir iş yapacakları zaman önce besmele çekerler, çünkü Peygamberimiz Besmelesiz başlanan işlerin sonunda hayır olmayacağını bildirmiştir. Besmele bir kalkan gibidir. Bizi kötülüklerden, şeytanın tuzaklarından korur. Günlümüze sevinç ve rahatlık verir.
Kur’an-ı Kerim’de, Tevbe Suresinin dışındaki bütün sûrelerin başında “Bismillahirrahmanirrahim” cümlesi vardır. Bunların ayet olup olmadıkları hususunda alimlerimiz ihtilaf etmişlerdir. Ancak “En Neml” suresi içinde “Bismillahirrahmanirrahim” cümlesinin ayet olduğu kesindir.
Süleyman Çelebi “Mevlit” isimli büyük eserinde:
Allah adın zikredelim evvelâ.
Vacip oldur cümle işte her kula” diyerek, işlere Allah adını anarak başlamak gerektiğini zikreder.
Besmele 19 harften meydana gelmiştir. Gerçek bir iman ve teslimiyetle besmeleyi söyleyen kimsenin cehennemdeki 19 zebaninin şerrinden kurtulacakları rivayet edilmiştir.
Bir çok kusurları, hata ve günahları olan, üstelik zayıf yaratılmış bulunan insanoğlunun her zaman ve her yede, kudreti sınırsız olan Allah’a sığınması, O’nun adını söyleyip yardım istemesi, yani yerken, içerken, bir şey okurken; hayatının her safhasında besmele çekmesi gerekir. Bu hareket yüce Allah’ın hoşuna gider. O, her işe kendi adıyla başlayan kimsenin işini daima kolaylaştırır.
Peygamberimiz, besmele çekilmeden yenilen yemeklere şeytanların ortak olduklarını bildirmiştir.
Kur’an-ı Kerim’in ilk nazil olan suresinde de yüce Allah, Peygamberimize “Yaratan Rabbinin adıyla oku!..” buyurarak Allah adının her işin başı olduğunu bildirmiştir.